Үүсгэсэн: 2015/04/21
БААЗ системийн бүртгэлийн бодлого нь БААЗ системд хийгдэж буй бүртгэлд мөрдөгдөж байгаа дүрэм, журам, бодлогын баримт бичиг юм. Дараах бүртгэлүүд бүртгэлийн бодлогод хамаарна. Үүнд:
- Мөнгөн хөрөнгө
- Цалин
- Бараа материал
- Үндсэн хөрөнгө
- Санхүү
БААЗ системийг ашиглаж буй хэрэглэгчийг "БААЗ системийн бүртгэлийн бодлого"-ыг баримтлаж байгаа гэж үзэх тул хэрэглэгч өөрийн байгууллагын НББ-ийн бодлогын баримт бичигт энэхүү баримтыг хавсарган оруулах нь зүйтэй.
БААЗ нь Оюуны өмчийн гэрчилгээтэй, хуулиар хамгаалагдсан бүтээгдэхүүн юм. Тиймээс "БААЗ системийн бүртгэлийн бодлого" баримт бичгийг хуулбарлан ашиглахдаа БААЗ системийн нэр, баримт бичгийн нэрийг дурьдаж, өөрчлөхгүйгээр ашиглана уу.
Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг гэдэг нь санхүүгийн мэдээллийг цуглуулж, баримтжуулж, бүртгэлд тусгаж, нэгтгэн дүгнэж, санхүүгийн тайлан бэлтгэж, толилуулахын тулд бүртгэл хөтлөлтөд ашиглах бүртгэлийн суурийг тодорхойлсон, нийтлэг мөрдөх хууль, стандарт, дүрэм, журамд нийцсэн заавар, аргачлалын дагуу бүртгэл хөтлөх практик үйл ажиллагааг тодорхойлсон удирдамж болох баримт бичиг юм.
БААЗ систем дэх бүртгэл нь дараах бүртгэлээс бүрдэнэ.
БААЗ системд анхан шатны баримтын бүртгэлийг хөтлөхдөө тохирох модулийг сонгож ашиглана. Үүнд:
Бүртгэгдсэн ажил, гүйлгээнүүд БААЗ системд "гүйлгээнүүд" нэртэйгээр хадгалагдана. "Лавлах" цэсний "Гүйлгээнүүд" цэснээс "Гүйлгээний жагсаалт" командыг сонгож бүх ажил, гүйлгээг харна.
Бүртгэгдсэн ажил, гүйлгээг санхүүгийн журналд бүртгэхэд "БААЗ Санхүү" модулийг ашиглана. Модуль бүрээр бүртгэгдсэн гүйлгээний жагсаалтаас гүйлгээг сонгож, "Ерөнхий журналд бүртгэх" командаар санхүүгийн журналын бичилт үүсгэнэ.
Гүйлгээг ерөнхий журналд бүртгэхэд дараах зүйлийг анхаарна уу.
"БААЗ Санхүү" модулийн "Журналын бичилт" командыг сонгож, анхан шатны баримт шаардлагагүй тохируулах бичилтийг хийнэ.
Тохируулах бичилт хийхэд дараах зүйлийг анхаарна уу.
Гадаад валютаар хийгдэх бүртгэлд Монголбанкнаас зарласан ханшийг баримтална.
Монголбанк нь 2010 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрөөс эхлэн “ТУХАЙН ӨДРИЙН ХААЛТЫН ХАНШ”-ийг зарлаж байгаа бөгөөд энэ ханшийг Монголбанкнаас зарласан дараа өдрийн ханш гэж тооцно. Дурьдаж буй ханшийг "Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай" хуулийн 9.3 заалтад заасан Монголбанкнаас зарласан ханш гэж ойлговол зохино.
Жишээ нь:
үндэслэж төгрөгт шилжүүлэн бүртгэнэ.
Кассын дэвтэр үүсгэж кассын бүртгэлийг хөтлөнө. Кассын дэвтрийг Монгол төгрөг эсвэл гадаад валютаар хөтлөх боломжтой.
Кассын дэвтрийн бүртгэлээс санхүүгийн дансны бичилт үүсгэхгүй. Кассын дэвтрийн үлдэгдлийн тайлан болон санхүүгийн дансны хуулгыг тулгах байдлаар кассын бүртгэлийг баталгаажуулна.
Харилцах дансны орлого, зарлагын гүйлгээг гараар бүртгэн хөтлөхгүй.
БААЗ систем нь хамтран ажиллах гэрээ хийгдсэн банкуудтай дансны хуулга татах, шалгах холболтыг хийсэн. Хэрэглэгч өөрийн харилцах данс байрлах банктай хийсэн гэрээнд БААЗ системийг холбох зөвшөөрөл олгосон бол энэ үйлчилгээг ашиглаж болно.
Банкнаас татаж авсан дансны хуулгын бүртгэлээс санхүүгийн дансны бичилт үүсгэхгүй. Харилцахын үлдэгдлийн тайлан болон санхүүгийн дансны хуулгыг тулгах байдлаар харилцахын бүртгэлийг баталгаажуулна.
Нэг сарын цалинг 2 хувааж бодох боломжтой. Үүнд: урьдчилгаа цалин, сарын сүүлийн цалин
Сарын сүүлийн цалингийн тооцоололд нэмэгдэл, суутгал, татвар, шимтгэл, тэтгэмжийг оруулан бодно.
Үндсэн цалин, нэмэгдэл, суутгал, тэтгэмжийн дүн нь Монгол төгрөгөөр тооцогдоно.
Ажилтнаас авах НДШ-ийн хэмжээг тооцохдоо НДЕГ-аас гаргасан "Даатгуулагчийн төрөл"-ийг баримтална.
Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмж, жирэмсний болон амаржсаны тэтгэмжийн дүнгээс НДШ бодохгүй.
Амралтын мөнгө бодогдсон сарын НДШ-ийг бодохдоо тухайн сарын тооцсон цалин ба амралтын мөнгө тус бүрээс НДШ-ийг тооцож нэмнэ.
Жишээ нь:
Ажилтан бүртгэхдээ үндсэн эсвэл гэрээт ажилтан гэж ялгаж бүртгэнэ.
ХХОАТ-ыг дараах байдлаар тооцно.
Бараа материалыг дараах байдлаар ангилж бүртгэлд тусгана.
Бараа материалын татан авалтын үед гарсан бэлтгэх зардлыг "нийт дүнд хуваарилах", "тоо хэмжээнд хуваарилах" аргаас сонгож хуваарилна.
Барааны өртөг нь бараа материалын байршлаас хамаарахгүйгээр байгууллагын хувьд өртгийн нэг төвтэй байна.
Бараа материалын зарцуулалтын өртгийг 2 аргаар тооцно. Үүнд:
Бараа материалын үлдэгдэл, нэгж өртөг, нийт өртгийг "Барааны карт"-аар харуулна. "Барааны карт"-нд харагдах нэгж өртөг нь тухайн үеийн өртгийн байдлыг харуулах бөгөөд "Өртөг тооцох" үйлдлийг хийснээр өртгийн гүйлгээ үүснэ.
Өртөг тооцсон хугацаан дахь бараа, материалын гүйлгээг өөрчлөх боломжгүй бөгөөд "Өртөг тооцсон түүх" жагсаалтаас "Өртөг тайлах" үйлдлийг хийж өртгийн гүйлгээг буцааж, гүйлгээг өөрчлөх боломжтой болно.
Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтэй холбоотой бараа материалыг дараах байдлаар ангилж бүртгэлд тусгана.
Санхүүгийн тайлан гаргахад орлого, зарлагын нэгдсэн данс буюу түр данс ашиглахгүй.
Ханшийн тэгшитгэлийг дурын хугацаагаар хийж болно.
Санхүүгийн дансны шууд бичилтийг "Журналын бичилт" командыг ашиглаж хийнэ. "Журналын бичилт" хийснээр санхүүгийн тайлан болон бүртгэлийн дотоод тайлангийн хооронд зөрүү үүсч болох тул хянамгай ажилллаж, үүссэн зөрүүг ойлгож, тэмдэглэх нь нягтлан бодогчийн хариуцлага байна.
БААЗ системээс санхүүгийн тайланг "E-Balance - Цахим тайлангийн систем" рүү онлайнаар илгээнэ.